​3.Hedef Yılı Projeksiyonları

 

İzmir Sürdürülebilir Kentsel Lojistik Planı Hazırlanması işi kapsamında çalışma alanı için belirlenen hedef yılı olan 2030 yılına ilişkin veriler, gelecek yıllardaki projeksiyonlara sahip Planlama Bölgesine ait 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planından yararlanılarak tahmin edilecek ve 1/5.000 Ölçekli Nazım İmar Planları kullanılarak da arazi kullanımları üzerinden trafik analiz zonları bazında mekânsal dağılımı yapılacaktır. 2030 yılı için hesaplanan trafik analiz zonları İzmir 1/5.000 ölçekli Nazım İmar Planı'nda imara açılan alanlar üzerinden belirlenecektir. Arazi kullanım parametrelerinin yanında ekonomik aktiviteler ve taşıma faaliyetlerini etkilediği belirlenen ve modellerde kullanılan tüm parametrelerin tahmini yapılacaktır. Ayrıca İzmir Ulaşım Ana Planı öngörüleride değerlendirmede kullanılacaktır. 

 

​4.Yetersizlik Analizi, Mevcut & Gelecekteki Sorunların Belirlenmesi

 

Hedef yılı yük üretim katsayısının tahmininde benzer yerleşimlerdeki çalışmaların bulguları ve İzmir’de bugüne kadar gerçekleştirilen çalışmalarda ortaya çıkan değerlerin gelişimi göz önünde bulundurulacaktır. Hedef yılı yük taleplerinin eğilim alternatifi (do-minimum) ulaşım şebekesine yüklenmesiyle, gelecekte ana koridorlar üzerinde oluşması beklenen yük hacimleri ile ulaşım şebekesine ilişkin olarak ortaya çıkması beklenen darboğaz ve yetersizlikler öngörülecektir. Yetersizliklerin belirlenmesi iki grupta ele alınacaktır:

 

1. Ulaşım ağında belirlenen yetersizlikler, 

2. Yük taşıma sisteminde belirlenen yetersizlikler. 

 

​​5.Alternatif Oluşturulması, Modelde Test Edilmesi ve Seçilmesi

 

İzmir ili için yapımı tamamlanan İzmir Ulaşım Ana Planı kentteki toplu taşım sistemini, etkin altyapı kullanımını gerçekleştirmek üzere kurgulanmış olup Kentsel Lojistik Planlaması ile ildeki tüm aktiviteler planlı, verimli ve taraflar için memnun edici düzeye getirilebilecektir. Bu amaçla eğilim alternatifi ve oluşturulacak olan diğer alternatifler belli performans kriterleri yardımıyla değerlendirilecektir. Bu kriterlerden başlıcaları:

 

• Farklı ulaşım türlerinde taşınan yük miktarları,

• Türler arası yük kaymaları,

• İşletme özellikleri (hız, dakiklik, sıklık, emniyet, vb.).

• Konfor ve sistem standartları,

• Ortalama taşıma süreleri,

• Aktarma şekilleri ve sayıları

• Hacim/kapasite oranları,

• Gelişmiş taşımacılık türlerinin daha fazla yaygınlaştırılması ve modern trafik sistemine entegrasyon olanağı şeklindedir.

 

5.1.Uygun Alternatifin Seçilmesi

 

Planlama alternatiflerinin teknik olarak uygunluklarının doğrulanmasından sonra her alternatifte yer alan projelerin kavramsal düzeyde maliyetleri belirlenecek ve dolayısıyla ekonomik olup olmadıkları ile ilgili daha net kararlar alınabilecektir. Alternatifler belirlenirken kentin geleceği, nazım imar planlarında belirlenen konut alanları ile alt merkezler ile daha önce alınmış olan ve kentsel ulaşım mekanizmasını etkileyecek kararlar seçim parametrelere arasında değerlendirilecektir.

 

​​​5.2.Yatırım, İşletme ve Bakım Giderleri ile Gelirlerin Belirlenmesi

 

Yatırım, işletme ve bakım giderlerinin belirlenmesi safhasında eğilim alternatifi kapsamında devam eden ve planlama sürecine dahil edilmiş olan yatırımlar dikkate alınmayacak, yalnızca işletme ve bakım giderleri hesaplanacaktır. Geliştirilen alternatiflerin içinde yer alan tüm projeler için analiz dönemi sonuna kadar yatırım, işletme ve bakım giderleri hesaplanarak bu giderler yıllar itibariyle detaylandırılacaktır. Eğilim alternatifinin planlı gelişim sürecine dahil edilmemiş olan ancak gerekliliği ortaya konulmuş olan filo büyütülmesi, araç içi kapasite artırımı veya hizmet kalitesi artırımı gibi kapasite artırımları için yatırım giderleri hesaplanacaktır. Mali (finansal) değerlendirmelerin yapılabilmesi için yük taşıma sistemlerinden elde edilecek gelirlerin de ortaya konulması bu aşamada yapılacaktır. Bu gelirlerden başlıcaları kira gelirleri, reklam gelirleri ve park ücretleri olarak sıralanabilir. 

 

​​​5.3.Ekonomik Değerlendirme

 

Kentsel yük taşıma hizmetleri, bu alana ayrılan bütçe doğrultusunda ve sınırlı kaynaklar dahilinde sunulmaktadır. Dolayısıyla kent sakinlerinin gereksinimlerinin optimum düzeyde karşılanabilmesi önemli bir kamu yararının oluşturulması ile eş değerdir. Bu çerçevede, karar verme mekanizmalarında ekonomik değerlendirme yöntemlerinin kullanımı önem kazanmaktadır. Proje kapsamında yapılacak olan ekonomik değerlendirmeler sırasında alternatiflerin;

 

• İndirgenmiş fayda/maliyet oranları,

• İç verimlilik oranları,

• Net güncel değerler 

 

gibi göstergeleri ayrı ayrı hesaplanacak, girdilerde olabilecek değişmeler dikkate alınarak farklı girdi setleriyle duyarlılık analizleri yapılacaktır.

 

​​​ 5.4.Mali Değerlendirme

 

Alternatiflerde önerilen toplu taşım projelerinin mali değerlendirilmesi yapılırken yatırımın inşaat ve işletme sırasındaki gelir ve giderleri ayrıntılı olarak değerlendirilecektir. Yatırımın gelirlerini oluşturan yolcu bilet gelirleri ile reklam, kira ve ortak geliştirme projeleri gibi gelir kalemlerinin yanı sıra sistemin inşaat, işletmeye alma, işletme ve bakım giderleri yıllar içinde değerlendirilecek ve yatırım bedelinin geri ödenmesi farklı koşullar altında incelenecektir. Yatırım, işletme ve bakım için gerekli olacak öz kaynakların yanı sıra, iç ve dış kaynaklardan temin edilecek fonların maliyetleri ve geri ödemeleri de nakit akışlarında ayrıntılı olarak gösterilecektir.

 

​​ 5.5.Çok Ölçütlü Değerlendirme ve Öneriler 

 

Projenin bu aşamasına kadar yapılan tüm elemelerden geçen ana plan alternatiflerinin İzmir Kentsel Lojistik Planı olarak uygulanması durumunda ortaya çıkacak teknik, ekonomik ve finansal göstergeler ortaya koyulacaktır. Son değerlendirme aşamasında uygulanması olası her bir ana plan alternatifi için aşağıdaki performans kriterleri açısından değerlendirmeler yapılacaktır:

 

• Zaman kayıp/kazançları,

• Akaryakıt kayıp/tasarrufları,

• Emisyon (hava kalitesi) artış/azalışı,

• Trafik güvenliği (trafik kazaları) üzerindeki etkiler,

• Potansiyel ve fayda esaslı erişilebilirlik değerleri,

• Gürültü düzeyindeki artış/azalış, vb...